2012年4月28日 星期六

kiaⁿ kah cheng-sîn (驚醒)

Lán ná khùn, nah ē ná siūⁿ kóng: ná m̄ soè-hàn ê sî, ke khì sè-kài chhoàn-chhoàn--leh, khì keng-le̍k, khì chhì-giām, khì chhò-ngō͘. Nā sī hit-chūn siàu-liân, khah boē-hiáu, khah bô khùi-la̍t, ē hoān ê mā khah khin, khah soè tiâu, beh kái mā khah kán-tan. Tōa--lâi kiáu-āu, lú m̄-káⁿ khì chhì, lú m̄-káⁿ chò m̄-tio̍h, sui-bóng iah-sī bô siáⁿ khùi-la̍t, bô siáⁿ châi-tiāu hoān siáⁿ toā-tiâu ê. M̄-kú, nā sió hoān--1-ê, mā sī kiaⁿ lâng chhut phoà, hō͘ lán phái khoàⁿ. Sū-si̍t ka-kī mā m̄ moá-ì. Ná-sêng oa̍h leh hiō-hoé ê sî-khong-tiong....

2012年4月27日 星期五

thiⁿ-pông téng ê ìⁿ-á 天空燕影

Lán tú-á koh ēng lán ê Super Chhiú-ki-á, hip chiah hō͘ thêng, hong chí ê thiⁿ téng, lán ū khoàⁿ-kìⁿ ìⁿ-á, pan-kah kah ka-lēng. Tī oē-bīn lāi-toé, chit phiàn sè-î-á tē, hong kah hō͘ kau-hiáng, put-sî iô-ló͘ hit-keng chiam-thah toā-lâu. Lán ê sin-thé, kap s3600 lāi ê ìn-á kāng, ná ū ná bô, poe koân poe kē lóng bô lâu kah poàⁿ si hûn-jiah. 剛剛又用我的Nokia s3600 拍那灰濛,雨過的天空,至少可以分出東西吧。而我們在這風與雨交相伴奏的所在,身影正如他們, 盤旋於天房的燕子,幾乎看不到,沒有痕跡。 +++++++++++ 很 ut-chut 捏~~ 每次都把學生全部叫走~"~ 還叫學生來講,研討會去幫忙。謂 所謂的受教權呢?你系主任不知道 現在教務組會來查勤嗎? 叫我們如何交代? 學生還興高采烈說 老師今天不上課了 hoⁿh~"~

2012年4月26日 星期四

【牽阮的手】

4/25 Thoân-soat loē-tiong ê chin-si̍t jîn-bu̍t, Chng Ek-cheng tō-ián, lâi Tâi-lâm Sêng-kong tāi-ha̍k kap lán tàu-tīn khoàⁿ , liáu kap lán chē-tâm.
傳說中的怪咖莊導演! 沒想到有人說話可以比我還直率、血師師地!(因公家單位,欠一屁股)

Lán nā kám-kak sit-chì, bô-liâu, ná-si ná-sī, chhiáⁿ lâi khoàⁿ chit phìⁿ, Chin-chiàⁿ jia̍t, chhèng, tāng, tîm, tìm-táu.
Lán siūⁿ 1 sì lâng, té-té, beh án-choáⁿ oa̍h?
Lóng sī ka-kī soán ê
Tiân i-su, kap Tiân Mama in 2 lâng, jia̍t-chêng ióng-klám, lōng-bān, lí-sióng, kong-gī ê it-seng, lán Tâi-oân lâng só͘ khiàm-khoeh ê sèng-keh, in lóng ū.
志氣消沉、覺得人生無趣、漫無目標、沒勁的,極力推薦熱血、巨大、沉重、經典的《牽阮的手》。
浪漫、理想、愛情、公義,一輩子的激情~"~一輩子的受難 passionate passion

m̄-káⁿ bīn-tùi le̍k-sú, ná ū khó-lêng koh khiā khí? ná ū khó-lêng pau-iông, goân-liōng? Koh beh hô-kái?
Chin-chiàⁿ kám-khài bān-chhian, hiah choē chiân-poè hi-seng, hùn-tàu, tui-kiû lán Tâi-oân thang ē chhut-thâu-thiⁿ, m̄-kú, iah sī hiah choē lâng kam-goān chhiáⁿ Kúi thiah io̍h-toāⁿ.
誰不敢面對歷史, 就不可能悔改,也不可能勇敢。 更別談去包容、去原諒、或和解!!
昨日 看了《牽阮的手》, 又再一次衝擊。 台灣人值得前輩這樣犧牲生命去救嗎? 他一個人抵 超過 689萬啊。
我寧可他一個 外省子弟~"~ 而不要些同胞~"~ e04

昨天 我怎麼一直強調我 笨笨的~"~ 應該沒人會在乎吧。
其實我要傳達的是:我很乖, 我相信 家人、學校、國家的栽培,只要好好上學,就可以做一個有用的人,過著一輩子幸福快樂的日子。
現實不然啊! 國家、學校、家長 他們從不教你事實的真相、現實的殘酷、真實的人生啊!

雖說:能在死的時候開懷笑,才是贏家,但是鄭南榕說:"該死的時候,就要死!"
ū-sî lán kám-kak, án-ní chheng-chhíⁿ liáu-āu, bô khó-lêng koh ji̍p in he lô-lô-lô ê sè-kài, só͘-tì làn chin thang thé-hoē Tiân i-su hit-chióng bô chhiò-iông, ná khó͘-hêng-cheng ê sit-chiān seng-oa̍h.
Án-ni, lí í-keng têng-thâu-siⁿ koh-oa̍h lah. Lán hit-chūn mā bông-bông biáu-biáu, gōng pē m̄ hō͘ goá tha̍k chu, gōng bú ngī pek goá tha̍k chu. LÁn tha̍k kah toā o̍h ah m̄-bat ô͘-á han-chîr. Sī khah tiâu-ti̍t tī Kau-tāi hoat-hiān, Hak-seng-chèng, tû-liáu chò ha̍k-seng ê chèng-bêng í-goā oân-choân bô kî-tha lō͘-iōng, kám-kak koài-koài, lán tio̍h khì mn̄g. Sī án-choáⁿ Ssiû-chúi koh ái chéng, phah ú-mô͘-kiû, phah tennis ā ài chèng.... It-liû ê ha̍k-hāu ná chiah pūn? Lán ū siá 1 phiⁿ bûn khì kiāu. Kiat-kio̍k bô kiat-kó. M̄-kú boé-á chiām-chiām só͘-ū ê chèng kap chò hoé, kàu taⁿ chin-choē ha̍k-hāu 1 chèńg ā ē-sái niá chîⁿ. Hit chūn khai-sí chhim-su 1 koá chrè-tō͘-bīn ê tāi-chì, lán chiah pìⁿ chiâⁿ chit-má chit-khoán hoán-tùi thé-hè ê thāi-tō͘.
//

剛好 上課提到。 日本人更會造達人。把 八田 塑造成,胸懷人道精神、超種族、帝國主義的大人物。
不過,撇開這些; 他的功績仍超過 鄭成功一系、與滿清所有的政策。

Chá-khí siōng-khò liáu sim-chêng sió-khoá ut-būn, ná chhiⁿ-chhiūⁿ kin-á-ji̍t ê hûn. To-chân-chhù.
多層次的心情。今天

2012年4月23日 星期一

相棒之鑑識 米澤 守 事件簿2009

1. 對號入座的心理
    一開始不知名的制服小姐:最眾多制服人員中的渺小一份子。存在感如何取得?
    鑑識科工作人員總是需要制服,才能到事件中心去。 制服是 一種資格、一個通行證、一套防護甲與一身偽裝。也象徵了這個人的渺小、無足輕重,無法推動事件進行,除非這套制服上有勳章。而可以隨意穿著的人總是個人物,可以左右事件的發展,相關人物的動向、和最終的解說(解釋)。
    米澤 守也是對號入座,以為當事人與自己有很強的關係,利用制服與偽裝做了超過個人職分的事 (檢查身上的記號、偷拔了頭髮做血型檢測驗)。卻積極去尋找想像中的關係人 知子,而且還當晚就到知子住處,手舉在空中,不敢敲門,怯場而不敢面對真相。(象徵著這樣的人的理智面),經過鑑識,確定不是前妻之後,卻表現的像累了(心理、身體),其實是生活失去了重心、失去了重要的價值核心。
    而沒有資格、通行證、防護甲與偽裝 的相原 則更是被社會、組織阻擋,在最親近的人很遠很遠的外部,無法直接面對真相、處理事件;(代表了這樣的人的情緒面)因為 所謂的理性的社會,懼怕情緒失控的關係人進入破壞和諧與規律。
2.  (普通)年輕男子奮鬥的危機:1. 職場需要肯定,須證明自己在社會中是一個腳色,所以做各種私人的犧牲、或八節、2. 忽略了家庭生活,變成了家庭的提款機、搖錢樹,沒有人(家人也一樣)真正在乎。甚至妻子教小孩別打擾爸爸,...,小孩根本不認識父親。年輕男子的奮鬥,忽略家庭,汲汲想要證明自己的才能、自己的存在、自己的愛,卻反而失去一切。
3. 中年男子的危機: 1. 缺錢、 2. 缺女人、3. 才能被忽視 (身心都在走下坡) 中年男子的危機: 女人、金錢與成就
4.  高橋早苗的重要:資訊傳達。利用自己所知的"訊息",提高自己的價值感,第一次會談,主動提供看似重要的訊息:說自己跟知子很熟。
第二次, 為了怕失去重要性,自命是八卦女王,青防協裡面大小事都很清楚明白。提供了戳破 天野課長謊言的證詞。
而天野課長,為了拉下不良的上司, 又要保持自己忠貞形象(日本文化),很有心地順勢(警方的自殺備案)提供了不利於理事長的性騷擾證詞,希望兩人可以用性騷擾逼死員工的事件,推翻理事長。 這反而讓理事長放心,又向外施壓。第二次,則偷了已經上繳給理事長的知子的物品,讓兩人轉向 貪污案 偵辦。 事實上貪污事件爆發的話,天野也有責任!後來理事長又把存摺偷回去,再施壓(日本高層是容許有至少上對下的壓力運作的),導致兩人被停職查辦!
5. 男人溝通的方式:保持生命安全距離、談話(心事)時,不會面對面、眼對眼;化解衝突、誤會的方式是 一起去做另一件事(~"~)
6. 職場倫理、忠誠度的固守:低階員工觀點;高階員工觀點; 性騷擾不是大罪,是否賭上自身的前途? 
7. 在同單位裡,非直屬長官之差遣、調動,超過直屬職等;不同單位,施壓,利用舊部屬施壓。 上司對屬下是否不能施壓?
8. 每個人都需要自我肯定:存在感、價值感
9. 自殺、性騷擾不成立,卻發現理事長辦公室竊聽器之後,為何米澤 後來決定自己要跨越高山? 他原本在恐懼甚麼? 看了 兩個警官的女人,談過話之後? 甚麼契機?
而 相原,又何時接到 高橋 的訊息?說整理知子辦公桌有東西給天野課長? 
理事長對米澤守以退為進的質問,放鬆了心防幾乎承認了有性騷擾的癖好。
10. 查出真相的動機、過程,三次猜測(編的故事,符合了物證、事證)都不對,仍然繼續;
11. 不同性格、氣質,仍可合作
12. 急急切切 到真相的核心去,卻往往被圍繞在真相近處強烈炫光的假象所反彈,而只在真相周圍尋找真相的痕跡、拼湊再滿意的故事,也永遠無法認識真相。
13 這部影片,大概有2個破綻。(找到的同學,可以來加學期分數,1個5分)

所以請儘早
1. 探索、認識自我、自己 2.接受自己、肯定自己 3. 培養、開拓、發展自己 4. 投身、貢獻對人有益的事業、工作

2012年4月12日 星期四

精神疾患

現幾代父母很愛把自己的小孩從很小就送到陌生人手裡教育,幾乎與家人隔離,還希望陌生人教育他的小孩有成就。 這不是煮沙成飯的妄想嗎?
難怪許多人幾十年來都在精神疾患中度過。

siáu-soat, sàn-bûn

Lán chai-iáⁿ sàn-bûn, ē-sái sī essay, sketch, descriptions...
siáu-soat leh? beh án-choáⁿ hun?
SCC kóng, chú-iàu siáu-soat lāi-toé khah choē "siaⁿ-sàu", lán mā chin tông-ì.
Ná-sêng kóng í-chá Gô͘ Lô-liû hiâm Chiong Tiau-chèng ê siáu-soat, cha-bó͘ ê siaⁿ-sàu bô kàu.

2012年4月11日 星期三

Final Fantasy Stop motion- Sephiroth the World's Enemy 世界毀滅者

Nn̄g chiah ìⁿ-á teh khai-káng

Nn̄g chiah ìⁿ-á teh thang-á piⁿ khai-káng, ná khoàⁿ pak-hng ê kong-kéng. Lán, kiaⁿ kā in chhá--tio̍h, khin-kha neh-chhiú keng-kòe. Iah-sī hō͘ in siòng tio̍h. Chiu chi̍t siaⁿ, toā-toā siaⁿ kā láng koáⁿ. Lán sī beh kòe hit thâu sóe chi̍t-ê-á chhiú niâ lah. Chhiáⁿ lín mài kiàn-kòe lah.
Koh chiu chi̍t siaⁿ, chi̍t chiah poe cháu, chi̍t chiah kim-kim  kā góa siòng. In kha-chiah-phiaⁿ mā sī kim-kim khóng-chhiⁿ kah thiⁿ kāng sek, heng-khám chi̍t chiam chi̍t chiam ka-pi sek pho͘ teh pe̍h-sek té ê lāi kah-á téng-bīn. Phian lâm ê ji̍t-thâu chhiō bōe-tio̍h.
Soah, lán kín koh khin-kha, se̍h tńg khì chi̍t ê  sì-kak kheng-á só͘-chāi, chò he bô chháu bô siâu ê m̄-chiâⁿ tāi .

Thâu-tú-á, nn̄g chiah ìⁿ-á teh khai-káng, ba̍k-chiu khoàⁿ tùi pak-hng ê thiⁿ. Ang-á-thâu kah kha-chiah-phiaⁿ kāng sek, lóng thiⁿ hit pān ê khòng-chhiⁿ. Káⁿ sī teh chham-siông chó͘-kong-á lâi ê lō͘-soàⁿ leh.

2012年4月9日 星期一

Ka-lēng

Lán tī hia pha-hng khì ê pi-á piⁿ iá-tē, 1 châng khó͘-lêng-á téng khoa̋iⁿ 1 chiah tiò-hî-ang-á, kang ê. Lán ná chai i sī kang--ê, ah to i kui sin khóng-chhiⁿ, koh pak toà âng, 1 ki chhùi-poe ő͘-o͘ hia-ā ki. Chim-chiok tùi pi-á--nih teh chù-sîn, khoàⁿ i e-hng chit tǹg ê chia̍h-si̍t, bô siáⁿ khoà kóng ū lâng àn hia koè. Lán hò͘ⁿ-hiân thêng kha, siūⁿ-beh siam khoàⁿ che sat-seng tō͘ seng ê ba̍k-nih-á tāi. Lán siūⁿ-kóng liam-kha liap-chhiú oá kīn khì, chhian-bān m̄-thang kiaⁿ-tāng i. I ná mā bô-siáⁿ tì-kak tio̍h āu-piah ê 4 ki ba̍k-chìⁿ, it-ì siòng tùi pi-á chúi hoāⁿ, chia̍h-liāu khah phong-phài ê só͘-chāi.

Ē-hiáu kóng Tâi-gí ê ka-lēng, hőng tòng-chò sī lán chia pún-toē thó͘-siⁿ thó͘-tióng. Lâng-lâng lóng hoe̋ i lāng kah chin hoaⁿ-hí, I ê chú-lâng mā chin iāng tio̍h lú kah-ì chit chiah ka-lēng, koh ka hō͘ 1 ê ū kàu su-bûn ê miâ, kiò chò "Eng-bûn".

sū-si̍t sī: 1 Chiah ióng-chòng ê tiò-hî-ang-á hioh tiàm liú-ki téng, chù-sîn khoàⁿ Se-lô-á chúi-tî lāi-toé, tài thô͘-bī ê chiah-liāu, bô tiuⁿ-tî, 4 lúi ba̍k-chiu lāi-kiàm-kiàm, ka i kiaⁿ-tāng, poe khí 1 choā kheng.
一隻壯年的翠鳥(魚狗、釣魚翁),停在柳枝上,定視著西羅亞池中的帶著土味的糧食,無故,4隻眼箭銳利,驚動起一帶虹!

kì-liām 1 ê bô-iân ê ka-pi tiàm lâng-kheh

Chit ê sió-chiá lâng-á, chiah beh oá 30, kin toè ài-jîn-á lâi kah lán chit ê poàⁿ siâⁿ-chī poàⁿ chng-kha ê kó͘ chng-siā, cháu chhù 207 kilo hng, lâng to iah bô bat kah kúi ê, lán tú-tn̄g teh ka-pi-tiàm bat siam koè kúi táu, kóng koè 3 kù oē niâ, i ê ke̍k-pún soah bô hì-bûn ah, lán che poàⁿ chhiⁿ-âu ê lâng-kheh, thiaⁿ i kóng ê siōng boé siaⁿ sī, ho ho lo̍h hō͘ ah. Án-ni kam ū sêng 1 khoán SCE(Stream of Consciousness Expression) leh?
出現在家非店的一個年輕女子,離家207公里,跟隨愛人的調動,剛在這半新舊的古庄社找到新工作,卻沒有戲文可繼續演出了。 這樣的人生像不像一種意識流?

2012年4月2日 星期一

滬尾黃昏行(Hō͘-boé Hông-hun kiâⁿ) (刊 tī: 自立晚報 1991/12/23 台語點心擔)

滬尾黃昏行 He sī 1 ê thiⁿ-khì chin hó ê ji̍t-chí, goá kap gún ài-jîn-á thit-thô khì Tām-chúi. Gún àn Tâi-pak Sū-lîm chēr kong-chhia se̍rh kèr Thian-bú, chìn-ji̍p Tām-chúi Hô hô-hoāⁿ. Lō͘soàⁿ chiàⁿ -chhiú-pêng chit lia̍p soaⁿ chiok kīrn ê, sǹg--khí-lâi bô kài koân, tio̍h-sī Toā-tûn Soaⁿ. Chheng san chhùi chháu, tiong-ng iah ū 1 phiàn âng 1 phiàn pe̍h ê sek-tì, chiok-sêng 1 phìⁿ chhùi-chhiⁿ-chhiⁿ ê chhài hio̍h hō͘ thâng khè kah khí âng-pan, o͘-jiah, kiông-kiông-beh sí--khì kāng 1khoán, Chit khoán kéng-tì, hō͘ goá siūⁿ khí 1 tiâu súi koh put-chí-á sim-sek ê kò͘-sū.
Goá kóng hō͘ gún ài-jîn-á thiaⁿ:
( He 是 1 ê t天氣真好 ê 日子, 我kap gún 愛人á thit-thô 去淡水. Gún 按 台北士林坐公車se̍rh 過天母, 進入淡水河河岸.
路線正手pêng chit lia̍p 山足近 ê, 算--起來 無kài koân, tio̍h是大屯山. 青山翠草, 中央iah有1 phiàn 紅 1 phiàn 白 ê 色緻, 足sêng 1 片 翠青 ê 菜葉hō͘ 蟲 khè kah 起紅斑烏跡, 強強beh 死--去 kāng 1 款, Chit 款景緻, hō͘ goá 想起 1 條súi koh 不止á sim-sek ê 故事.
Goá 講hō͘ gún 愛人á 聽:)

* * *
Tām-chúi Hô koè-khì hit-pêng Pat-lí Hūn tē, ia̍h tio̍h sī Tam-chúi Hô chiàⁿ hoāⁿ, ū 1 ê súi ko͘-niû-á hō͘ chò Koan-im, hong-siaⁿ thàu téng-káng. Tī Ke-lâng ū 1 ê kong-chú hō-chò Toā-tûn,Thiaⁿ tio̍h i ê miâ-siaⁿ, soah chiām-chiām khí tio̍h ài-bō͘ chi sim. I tio̍h ùi Pak-hái-hoāⁿ lău kàu Hō͘-boé, tú tio̍h Tām-chúi Hô hiah-mi̍h khoah, kā i ê khì lō͘ tòng tiâu leh, soah boē-tit-thang koè-khì hām i siong-hoē piáu-sī ài-ì, chí-hó nih kha-boé siūⁿ-beh lâi khoàⁿ Koan-im ê hêng-chong. Siáng chai Ko͘-niû put-chí-á hó͘ⁿ-kiông, khoàⁿ tio̍h i nih kha pì i khah koân, khoàⁿ boē-choè-tit, I mā khai-sí nih-kha-boé kā Toā-tûn pí lo̍k-khì. Nih, nih, nih, chóng-sǹg pí i khah koân loh! Chiàⁿ tong i teh hoan-hí ê sî 1 ē kha-pō͘ bô chāi, soah poa̍h--lo̍h-khì,Toā-tûn khoàⁿ--tio̍h kín chhun chhiú khì kā i phô͘, Koan-im m̄ chiah bô tîm-lo̍h hái-te.
Chit ê sî-chūn Hō͘-boé hông-hun ê kéng-tì mā khai-sí leh pò͘-tī ah, ji̍t-thâu í-keng hō͘ boán-hê cha̍h khì, kúi lia̍p thiⁿ-chhiⁿ tī chhim-nâ-sek ê thiⁿ-téng teh siám-sih, se-thian tài âng, koh lām tio̍h 1 koá thài-iông ê kim-n̂g. Koan-im Soaⁿ kap Tāi-tûn Soaⁿ piàn-chò 2 ê o͘-iáⁿ chhun tùi Tām-chúi Hô kháu khì, bông-bū tiong káⁿ-ná liâm sio-oá.

* * *

I mn̄g goá : ' Ah kiat-kó leh? ' Goá thiau-kang bô-ài ti̍t-chiap kā i hoê-tap, chhun-chhiú kā i lám leh, kiàn-gī khì chēr tō͘-chûn. Kàu Tām-chúi Hô tiong-ng, ' Chit ê hông-hun ū súi bô?' I bûn-bûn-á chhiò koh iōng kî-thāi ê gán-sîn kim-kim kā goá siòng. goá chiah kóng :
' Lí khoàⁿ, chit-má Koan-im Soaⁿ kám m̄-sī ǹg Tāi-tûn Soaⁿ it-ti̍t bûn-bûn-á teh chhiò '

% 故事來源: 林央敏,已經改編過啊。

goân 手寫稿 kap 自立 一校稿
1992 Dec. 23 刊 自晚報

Chhiùⁿ-koa, thiàu-bú, sio-chiàn (kì-liām A-ká 2009.03飄撇·堅心)

Hong-siaⁿ Lí beh thòe-hiu
Bô siūⁿ-tio̍h Lí chin-chiàⁿ bān-sū-hiu
65 nî ê ji̍t-chí, Lí ná-ē sit-kha
Lán khò-sio̍k ê Tâi-oân koa-siaⁿ
Koh chhiùⁿ ah, koh chhiùⁿ ah
Bô lâng chai-iáⁿ chhiò-bīn jiâu-bûn
Lo̍k-thiòng ê chhim-khek piáu-chêng
Hiān-si̍t chhiú-thâu tīⁿ ân-ân

Sī-kóng, Cháu-ji̍t cháu-ji̍t ê thâu-chang
Âⁿ tī ba̍k-chiu-khut-á téng téng-ji̍t-á
Iáu-koh kim~kim
Chho͘~chho͘ ê ba̍k-bâi iáu-koh oa̍h-lêng-lêng
In bô chun-chhûn ê bûn-ha̍k-ka
Ūi Tâi-oân cho̍k-chhin
Thiàu-tín-tāng ê kut-kut sin-khu
Lán ka-kī thiàⁿ
Lán ka-kī thiàⁿ

Sī-kóng, Lí, góa thòe mā saⁿ pō͘
A-cha ê chiàn-tiûⁿ iáu-bōe chheng
Góa siūⁿ góa pí Lí ê A-chhong khah put-jû
Kap seng-oa̍h sio-chiàn, Lí iâⁿ kòe chi̍t táu
Po̍h-pán ê heng-khám
Chhim chhàng iáu-bōe chhiàng--ê
Tâi-gí
Kám bô-beh koh chhiàng--lo̍h-khì
Koh chhiâng--lo̍h-khì ah
Koh chhiâng--ah

Chân-jím ê áu-ut chhun-hong
Soaⁿ-thâu ê hoe lōan-sú khui--á
Lí ū khòaⁿ tio̍h--bô?
Sī-kóng, Lí ōaⁿ kòe chia ê thô͘-bah
Âⁿ--kòe ê iù-íⁿ tng teh tōa
Lí ū khòaⁿ tio̍h--bô?
Goán it-tēng ē-koh chhiùⁿ-koa
It-tēng ē-koh chhiūⁿ lí khah-chá kāng-khóan thiàu-bú
(Siàu-liām A-ka, kèng-jiân chiah khùn-lân 2009/3/9)

Lán 所siàu-siūⁿ ê 台語文系(刊:首都詩報 13期 2011/11/15)

Lîm Jū-khái 【故真理大學台語系助理教授】
今年,台灣師大開設 ê台灣語文學系也開始招收學生ah, 離本校台語系倒擔2 tang ah。Lán所siàu-siūⁿ ê 台語文系是án-ná?
頭1條, m̄-thang koh kā 學生gín-á kho͘ leh讀古lok-so̍k古ê中古文,hiah ê m̄ 是台語ê文本ah。Koh beh 用 he來論證siáⁿ-mih台語是古漢語、唐朝話、甚至koh通周語,毒to tháu bē 赴ah,m̄-thang koh食古不化,to m̄是化石koh。有hia ê 源頭影響是有影,總bē-tàng 講也是kâng 1 種語言(文)。有1間台語系已經án-ni 倒擔去ah。要緊ê 是ài加讀、ài kín 讀台語文本,所以tse 是第二,教師ài tshuā 讀,加添學生台語文ê語料、文學素養kap閱讀習慣。當然,lán 也 tio̍h 選khah趣味心適,深淺khah tú好ê材料。
Tsit點是lán當今學生gín-á in siōng欠缺ê,taⁿ to來ah,當然ài實實在在thiāⁿ hō͘ i khah勇身leh tsiah thang koh 進1步去深研ah。講kah tsia,ài考慮學生gín-á in ê心性,有ê 會驚、會煩惱出路、有ê會因為表現無夠好tám-tám等等,tse lán teh想開設台語系ê時hit ê初衷tō ài堅固ê信念。第三、lán想講,台語系 ē-tàng 有行出校園去做台語田野普查tsit方面ê訓練,無限定tī 民俗宗教活動、ē-tàng koh khah 接近生活方面。也kā 學生訓練人kap人 tsih-tsiap ê社會交通能力。
第四、訓練全方位ê台語創作能力,tō是台語人故事能力。Tse是為in 學生本身kap lán台語族未來發展tshāi基石,也是為ka-kī kap lán台語族重新塑造歷史意義ê訓練。故事是意義ê源頭,也是歷史ê本質,lán ê人生價值、夢想、奮鬥、起落lóng tio̍h靠故事創作、保留kap 延thuàⁿ。以上,是lán 失去舞台了後,所幻想ê台語系khah 要緊該做ê tāi-tsì。
Koh有人teh 煩惱出路?Siáⁿ-mih 事業頭路m̄ 免台語?

最早掛牌成立台灣文學系

全世界最早掛牌成立台灣文學系(1996)的算是真理大學。 草創期, 還有許多台灣文學界大老情義相挺也有開台語課,之後不歡而散。 然而,經歷幾年 全台台灣文學系 幾乎都被 中文(歷史)系統 佔據之後, 後來(2003)成立的真理的台語系也關閉了;台文系在張良澤當系主任時,還有開台語文學,後剔除了這個文學界重要人物之後,也沒人再講台語文學,現在還臨時請了之前一直教台語系改成華語系的人當系主任。
大環境是這些 中文系統的台文系師資, 一再詆毀、打壓、污辱母語教育! 我們說這些人除了沒有學術專業本質之外,也沒有學術良心。而民眾的知識被這些人搞混了,也一起為了考試、為了利祿,巴結歪來語言的政策、也呼喊不要學母語、不要增加小孩負擔!殊不知,原本小孩學生,不必那麼辛苦學習華語、英語等兩種以上的外語,僅靠母語就應該可以在出生地、在國境內好好的生活;反而看輕、放棄母語與家族親密關係與傳承,努力去掙扎著學習那些外國人的話語,付出了百倍,成效不彰,還要受鄙視、受棄置。
真是可悲的族群!(我也是台羅會的常務理事)

雜記

Chiaⁿ hāi, Liân phek-le̍k pò͘-tēr-hì to khoàⁿ boē lo̍h--khìr, kám-kóng lán ê sèng-tè lú-lâi-lú bô thun-lún-khùi?
Tùi-oē hàm(lóng lerh kóng HG), kò͘-sū theme lóng it-ti̍t lerh têng-ho̍k, sio thâi bú-su̍t mā lóng pìⁿ choh tiām-tiām bô tín-tāng, kau hō͘ tiān-náu. chheh, án-ni goá la̋i khoàⁿ Anime tio̍h hó ah.
慘了! 霹靂看不下去了~"~ (耐性消失?)


chit-chām-á, khùn lo̍h-khì, éng-éng m̄-chai thang cheng-sîn...
目下,有機會睡,往往不知要醒~"~

chit-chām-á tiāⁿ-tiāⁿ ok-bāng, bāng tio̍h lán khùn kah boē-hù khìr káng-khòr, liân khò͘ mā boē hù chhēng. Koh chhēr bô lō͘. ū iáⁿ chhám. Chiah kàu poàⁿ lō͘ niâ, ha̍k-seng pan-tiúⁿ tio̍h khà tiān-oē lâi chhēr lāu-sṳ, chhiú-ki-á giâ--chhoaih, chhái-sek ki-á ná piàn o͘-pe̍h ê oē-bīn. bông-bông-biáu-biáu to̍h tio̍h ah.
最近的噩夢: 來不及上課,連褲子都不及穿。

該死的族群

Lán siūⁿ-kóng, tong-kim Tâi-oân ê siā-hoē ná ē pìⁿ-kah án-ni?
Lán lóng lia̍h-chún ka-kī goa̋-nih-á ū chúi-chún, ū khì-chit, goa̋ ko-sióng leh,
Ā boē thèr hia ê, lán siūⁿ-kóng khah kan-khó͘ kèr-ji̍t ê, khah chho͘-tāng khang-khoè ê, khah tio̍h bak tang bak sai ê,
bak kah o͘-sô-sô ê, thái-ko noā lô ê, chhut-thâu tàu hoah siaⁿ,
Ah kah lán kāng khoán ê, mī lóng siūⁿ-kóng, m̄-thang ū kau-chhap khah hó, phak leh khah boē tio̍h chhèng;
Lán khoàⁿ pí lán khah hó ê, mī ba̍k-khang chhiah, in nā chhut tāi-chì, sī èng-kai.
Ah nā hiah ê ú koân ê, kan kau-poê boē tio̍h ê, he tio̍h: siōng hó, sí hó. án-ni, si̍t-chāi chit cho̍k liáu-jiân.

現今的台灣社會。我們是
我們自以為高尚, 從來不替比我們低下的
工人、受薪、清潔工、守門、臨時工,拾荒、資源回收人員.... 等等 被視為 低下的工作人員 出頭說話;
認為同等階級的, 則各人自掃門前雪,那是他們自己的事,
想別人稍微高一點的, 則 活該,
那些更高的,高不可攀的 則 該死。

Iū-koh leh siá he ah

 Iū-koh leh siá he ah bô thâu bô bóe Khoài pō͘ oh kái--ê  In-iû lâng bat  kā i kiò-chòe si-jîn sim-koaⁿ tòe kha-chhng phû kah pòaⁿ-thiⁿ-tén...