2015年9月29日 星期二

kám-un

Bōe記得講, 法國人Rousseau, i ê心性 卻是 卑鄙, 也tiāⁿ-tiāⁿ 恩從仇報, 世人卻 oân-nā kā phô͘  高高。Lán也 tio̍h 欽服 i 所 思考ê 人類議題 確實lóng 真koân大, 真 未來性。 無 chhiūⁿ lán chín lerh 寫ê, khah 講 mā是 個人 小私事, kap 街á腸 鳥á肚ê 細微tāi。

Kàu chit ê 歲, 真正lú 來lú sêng gún lāu-pē. 無論是外表, koh-khah 深刻ê 是內心 ê 心理結構。

Lán 自細, kap 人tàu-tīn 結黨, 罕得貢獻siáⁿ貨, 兄弟á 也罕得計較. Lán m̄ 知面皮 án-chóaⁿ 激厚厚, 面前 也 表現得 bōe pháiⁿ勢ê 款。

Gún 3 ê, chi̍t ê kám-á-tiàm 頭家kiáⁿ, chi̍t ê 客人機械工場頭家kiáⁿ, kan-taⁿ lán liân 工頭kiáⁿ 都無thang做。是講, gún lāu-pē 是 gún 庄頭 第一才子lioh, thài ē 落 kàu chit ê 坎站, tio̍h 是 性地所致。M̄-ku, i 一生運勢無浮 lia̍h 外, i 也 是天天ê 樂暢性, 唯一憂愁 terh gún lāu-bú 身軀。In nn̄g ê ē-sái 講, chia̍h-chhēng-ēng lóng tio̍h ka-kī hak, 事實 kan-taⁿ gún lāu-bú lerh hak, lāu-pē koh 加減 kā i 挖孔縫, 挖了gún lāu-bú tio̍h 去補, 害i 怨嘆 chi̍t 世人。

也 án-ni, 有kóa 個性, tīr lán 身軀 ta̍uh-ta̍uh-á pōe--khiaih. In, 應付世情ê 態度, tio̍h是 m̄-thang 欠人, 也 m̄-thang 欠 祖公, 欠天。得人助贊, tio̍h kín-kín 去還, koh 重倍 還, 所致, 也 真 m̄ 敢 受 人ê 恩情. Án-ni 講--khiaih, 應當 真 ē kā 人 感謝, m̄-chiah tio̍h。 M̄-koh, lán 自 gín-á 時所看, he lóng 變做 沉重ê 人情債, lán 擔bōe起ê 人情。汝 kám 知, 也bōe-sái 破病, 窮實 m̄是 bōe-sái 破病, 是 bōe-sái 去 hō͘ 先生看, 無 liōng-siōng 錢 ah。 所致, gún lāu-pē 有夠gâu, 透世人 m̄-bat 去 醫院hō͘ 醫生看, kan-taⁿ 有時 破孔, ka-kī 烏白 糊, tio̍h ē 好完全。 Lán chit 點 略á 輸 chi̍t khùi. Gō͘, la̍k 歲á tio̍h 跋斷 chit 支kha 骨。

無 倚靠別人, tio̍h 免 同 感謝, tio̍h 無 hit ê 人情負擔, chiâⁿ 做 lán bat tāi-chì 了後 久長ê 生活態度. 也 án-ni, lán 失去 感恩ê 能力. Lán m̄ 知 世事互相效力ê 道理, lia̍h 準lóng ka-kī piàⁿ ka-kī liap ê, 老實講, 也 實在piàⁿ kah siuⁿ 艱苦 ah。 M̄敢 試驗新mn̍gh-kiāⁿ, m̄敢經歷事物, m̄敢 thit-thô, 盡量 壓kē ka-kī 生存ê 必須品, 盡量 回收 lâng無愛ê 堪用品, án-ni bóng 度。

以早gín-á 時hiah-ê 友伴, bōe 赴感謝, 緣tio̍h散了ah.  有時, lán 是自卑ê 心結 lah, lán 一直感覺lán 所ē-tàng 表達 感恩ê 禮物 lóng 比in ka-kī 有ê khah ló͘, koh ló͘ 足chōe。後--來hiah-ê 老師 貴人, lán也 chi̍t-ê chi̍t-ê làng 過. Lán 足久 lóng m̄ 知 chit ê 道理。一直kàu 學業完成 也 iah m̄-bat. 看tio̍h 同學 年choeh lóng ē 款 禮物 送i 過去ê 老師. Lán koh 感覺 in 實在 lerh 激好衰, 有 心機 tīr tèr。 Lán 無了解 hit 款 單純ê 回報心理。Lán 實在 太... bōe-hiáu 講。

Lán 也無了解, 老師 in 無必然 ài kā in 所有ê 知識, 智慧 傳教hō͘--lán, lán 按算講 he 是 in ê本職, koh 有時 ka-kī 臭心想, in lóng 靠 chi̍t 支chhùi lerh choán-chia̍h--lán, iah 是靠lán choán-chia̍h。 Che tīr tú 入交大ê 時, 發生過 chit ê 故事, lán 永遠ē 記得:

迎新露營, ta̍k人lóng tio̍h tāi-seng 交固定金額。Hit 時, lán 精神--chi̍t睏á ê 第二早起, 學長in lerh 分 早頓料。 Lán ê 心肝, m̄ 知 hō͘ 山精迷去iah m̄是, 竟然口出:ā m̄知 錢 開去toh 去! Chit 款話, 當場koh ka-kī 感覺 真有道理。學長in 無人 回--我, 也無 pháiⁿ 面 hō͘ 我看, góa soah 顛倒感覺真pháiⁿ勢, m̄-ku 也 無按怎表示。 過 chi̍t 學期, lán chiah 發現ka-kī 眾人嫌, 顧人怨, 連同學寮ê lóng 搬別間去, 留我孤chi̍t ê, 只好lóng 走社團, koh hông tu 做社長. Lán chiah 知影, 同學人 lóng 真有才情 koh 性地好, 萬項tāi-chì berh 完成, lóng tio̍h 靠--in。Lán ê 能力窮實連半桶師都無, 世事koh m̄-bat 半phiat, koh hiah 假gâu。

Hit 站 也tiāⁿ-tiāⁿ 想berh 學人 感恩. M̄-koh, 心肝頭 lóng ē keh leh. Ah 若hō͘ 人反背, lán tio̍h thang 放心。救蟲 m̄-thang 救人 ê 故事lán 也 bat tú--tio̍h, bōe 曉siû 水 也bat  跳落水berh 救人。 國小, 國中, 高中, 大學, 研究所, hiah chōe 對lán有恩情ê 先生, lán chi̍t-ê 都無去kâng 感謝。 Koh lán 開始投身台語文運動, lú 發現 chiah-ê老師人, 真正足好騙 koh 足phái 教, lán 費盡心力製造的教材, 書冊, in kài berh sa 無料ê, koh complain chi̍t 大堆。Ka-kī m̄ 肯主動讀 新書, lóng ǹg 人 kā 重點 劃 好 hō͘ --in, koh 無說 chi̍t 句 多謝, 有ê是斜目看人。 所致, 台語作家 bōe 浮, che 是一大因端, ē 浮ê lóng hiah-ê 俗諺語lah, 四句練痟話 lah, kah 生活 脫離ê 博物品。牽siuⁿ hn̄g 去ah。

Koh lán認定, iah 是慣勢, iah 是 世情, 厝內ê親人 之間, 一切lóng 是 理所當然, 無必要說謝, 也 án-ni 對待 khah 親ê 人. 而且, lán 也認定 A-hun in兜 hit 款 互相感謝, 實在 足 無正常, koh 足 假。 禮貌m̄ 是 lerh 對 生份人ê ? Ka-kī 人互相 利益, ná tio̍h 說謝, 說謝顛倒 無親, 無倫常。Koh ang-á-bó͘ kám m̄是 結做一體, chhiūⁿ 聖冊所交代? Ka-kī kā ka-kī 說謝, 是 cháiⁿ-iūⁿ? 莫怪, 當今 hiah chōe 身心靈導師lóng lerh 教人 ka-kī ài 看重ka-kī, ài 感謝ka-kī。Lán iah是 hóaⁿ-hóaⁿ。

Lán 反省少年精英ê 時站, 真正bōe 輸 青瞑牛. M̄-ku, lán 有天公眷顧, 上帝保守, tú-gū A-hun i 單純, 兼浪漫 ê 直心 kap 愛心來 欣賞lán chit 款孤獨帶刀掛刺 ê 僻性。 也 lán ta̍uh-ta̍uh-á hō͘ i thōa, sió-khóa ē曉 感恩 上帝學習溫柔看待人間弱者。Kàu taⁿ , 感恩 he iah 是lán giâ 頭 看bōe 清ê 層次。

沒有留言:

張貼留言

hiān-si̍t

      Sì goe̍h cha̍p-la̍k, lán thàu-chá ba̍k-chiu peh kim, oa̍t-thâu khòaⁿ piah téng ê sî-cheng, cha̍p tiám cha̍p-gō͘ hun, chhoah chi̍t-ē t...